ضرورت و اهمیت تحقیق
یکی از مهمترین عوامل ضروری برای موفقیت در انجام فعالیتهای روزمره برای هر فرد سالمند، توانایی او در حفظ تعادل میباشد و درست به همین دلیل است که ارزیابی تعادل به عنوان یک جزء اساسی حرکت، در مورد بسیاری از مراجعین کلینیکهای فیزیوتراپی و یا سایر مراکزی که به بررسی و درمان اختلالات حرکتی میپردازند جزو اولین اقداماتی است که باید انجام شود(4).
زمین خوردن برای فرد سالمند فاجعه محسوب میشود و عواقب ناگواری را برای وی باقی میگذارد، زندگی سالمند در خطر میافتد و باعث کاهش استقلال و کاهش طول عمر وی میشود. برای کم کردن و حتی از بین بردن این خطر، شناخت عوامل موثر در افزایش تعادل، جهت ارائه روشهای درمانی مناسب و جلوگیری از زمین خوردن ضروری است.در مجموع نقش فعالیت بدنی بر تعادل بصورت کلی مشخص است ولی نقش فعالیت بدنی در افراد با سابقه فعالیتهای مختلف هنوز شناخته شده نیست. با توجه به بررسیهای انجام شده تاکنون تحقیقی در زمینه تاثیر فعالیت ورزشی متداول سالمندان بر تعادل و همچنین نقش سابقه ورزشی سالمندان در دوران جوانی بر تعادل با استفاده از شاخص تعادل برگ انجام نگرفته است. لذا ضروری است با بررسی نقش فعالیت ورزشی بر روی تعادل، همچنین مطالعه تاثیر فعالیت ورزشی در جوانی بر روی تعادل سالمندان نقش مهمی را در تشویق سالمندان به ورزش و فعالیت ورزشی انجام داد.
1- 4 اهداف تحقیق
1- 4- 1 هدف کلی
هدف تحقیق حاضر عبارت است از تاثیر سابقه ورزش در دوران جوانی و فعالیت بدنی در سالمندی بر تعادل وضعیتی افراد سالمند.
1-4-2 اهداف اختصاصی
الف- تعیین میزان نمره تعادل سالمندانی که در دوران جوانی ورزش میکردهاند و هماکنون نیز ورزش میکنند.
ب- تعیین میزان نمره تعادل سالمندانی که در دوران جوانی ورزش میکردهاند ولی هماکنون ورزش نمیکنند.
ج- تعیین میزان نمره تعادل سالمندانی که در دوران جوانی ورزش نمیکردهاند و هماکنون نیز ورزش نمیکنند.
د- تعیین میزان نمره تعادل سالمندانی که در دوران جوانی ورزش نمیکردهاند ولی هماکنون ورزش میکنند.
ل اعتیاد به مواد مخدر خاص ایران نیست بلکه بلای بزرگ معاصر است بطوریکه هر یک از کشورهای جهان به نحوی درگیر معضل اعتیاد هستند(عزیزی،1382). باتوجه به اینکه کشور ما دارای جمعیت جوان است و از سوی دیگر با بزرگترین کشور تولید کننده همسایه میباشد(طارمیان،1390) و مرگ سالانه بیش از چهار هزار نفر در کشور بر اثر اعتیاد و حدود 5/2 تا4 میلیون معتاد در کشور گزارش شده است و از طرفی نتایج نشان میدهد بطور رسمی یک میلیون و 800 هزار نفر در کشور به صورت تفننی و دائم مواد مخدر مصرف میکنند(ستاد مبارزه با مواد مخدر). ارزیابی سریع وضعیت سوء مصرف مواد مخدر در ایران مشخص کرده که در سالهای اخیر به طور متوسط میزان رشد سالانه مصرف مواد مخدر 8 درصد است. با مقایسه این نرخ با رشد جمعیت ملاحظه میشود که میزان رشد مصرف مواد بیش از سه برابر نرخ رشد جمعیت است و همچنین میزان رشد مصرف تزریقی مواد شیب تندتری داشته و بطور متوسط سالی 33 درصد میباشد(مرادی،1391). برآورد میشود که ترکیبی از رژیم غذایی نامناسب، فعالیتبدنی ناکافی و استعمال دخانیات علل اصلی بالغ بر 80% از مرگ و میرهای زودرس ناشی از بیماریهای قلبی _عروقی میباشند(خورجهانی،1385). چنین روند رو به رشدی حاکی از آن دارد که روشهای معمول پیشگیری، معالجه یا مبارزه تاکنون کارساز نبودهاند(فاضلی،1382) به همین دلیل است که احتمال بازگشت معتادین به مواد مخدر در حال حاضر بالاست بطوریکه 66% ظرف شش ماه اول ترک مواد مخدر دوباره به سمت اعتیاد باز میگردند و این تعداد ظرف یکسال به 86 تا 88 درصد میرسد(عزیزی،1382؛ یحییزاده،1380). بنابراین اعتیاد به عنوان خطرناکترین معضل جامعه به خصوص برای جوانان این مرز و بوم بوده و این امر لزوم برنامههای جامع مبارزه با مواد مخدر را بیش از گذشته پررنگ میکند. ضمن آنکه برای اعتیاد به بسیاری از مواد روانگردان درمان استاندارد و قطعی متکی بر شواهد علمی وجود ندارد(طارمیان،1390).
دیوید هولمز (2012)تحت عنوان چالش، درمان اعتیاد بوسیله داروهای تجویزی را بسیار دشوار عنوان می کند و بازگشت اعتیاد را یک معضل بیان میدارد. مطالعات نشان میدهد بلافاصله پس از مرخص شدن از بیمارستان یا مراکز بازپروری، دوره بسیار حساسی است که افراد تحت درمان، در معرض خطر بسیاربالای برگشت به مصرف مواد مخدر قرار دارند و اگر بیماران بهبود یافته این دوره را با موفقیت طی کنند میتوان به نتایج درمان امیدوار بود. اما نتایج حاکی از بازگشت این افراد به مواد مخدر میباشد. متادون در حال حاضر تنها دارویی است که برای درمان وابستگی به موادمخدر بکار برده میشود که در برخی مواقع عوارض غیر قابل جبرانی نیزدارد(هندرر،2012). مشکل اصلی درمان دارویی اوپیوئیدی، میزان پایین ماندگاری بر درمان است(حسینی و همکاران،1389).
در جهان، صدها فعالیت ورزشی وجود دارند که از الگوهای حرکتی مشخصی پیروی مینمایند. از ویژگیهای مهم این فعالیتهای بدنی عدم محدودیت سنی و یا جنسیتی میباشد و افراد جامعه با خصوصیات مختلف می توانند از آن بهره ببرند. یکی از اقشار جامعه، معتادان هستند که میتوانند با انجام فعالیتهای بدنی از نقش احتمالی آن در درمان اعتیاد بهرهمند شوند(حاجیرسولی،1390). در خصوص فواید ثابت شده فعالیتهای بدنی دیوسالار(1389) اظهار میدارد که مشارکت منظم و متداوم در فعالیتهای بدنی برای افرادی که با آسیب روانشناختی جدی روبرو هستند فواید لاینفک افزایش بهزیستی همگانی، افزایش شادابی وطراوت و کاهش اضطراب و استرس را به دنبال خود دارد. مقدس تبریزی (1388) بر این عقیده است که ورزش و فعالیتبدنی بر درمان و بهبود کیفیت زندگی معتادان تحت درمان با متادون موثر است. بهرام فر(1379) درپژوهش خود رابطه بین مشارکت در فعالیتهای بدنی و سلامت روانشناختی افراد را مورد بررسی وتحلیل قرار داد که بررسیها تاثیر مثبت مشارکت در فعالیتهای بدنی را بر شادابی، طراوت، کسب لذت و هیجان، کاهش افسردگی، افزایش عزت نفس، بهبود خود اثر بخشی نشان داده است تا آنجا که فواید انجام فعالیتبدنی در افرادی که مشکلات روانی دارند تایید شده است(مرادی،1391). میشل و همکارانش (1999) در مطالعه خود به بررسی و تاثیر برنامه تمرینات ورزشی با سایر برنامههای درمانی شناختی– رفتاری بر روی زنان سیگاری، به این نتیجه رسیدند که تمرینات ورزشی، اجتناب و پرهیز از استعمال سیگار را پس از برنامه درمانی به مدت 3 تا 12ماه افزایش میدهد. کرباسی (1364) در مطالعهای به شناخت و بررسی ویژگیهای اعتیاد در استان کرمان و بازشناسی عوامل تاثیرگذار برآن پرداخت و به این نتیجه رسید که ورزش و فعالیتبدنی به صورت منظم و مستمر به عنوان یک ابزار کنترل کننده و تسهیل در ترک مواد مخدر وهمچنین جلوگیری از اعتیاد میباشد. با توجه به تحقیقات اندکی که در این حوزه صورت گرفته است به میزان تاثیر ورزش بعنوان فعالیت اوقات فراغتی در بین این افراد به وضوح مورد مطالعه قرار نگرفته تا نقش ورزش با دو هدف افزایش سلامت جسمانی _ روانی و پر کردن اوقات فراغت معتادین با فعالیتهایبدنی و تفریحی مشخص شود و با توجه به فوایدی که در اثر ورزش منظم بیان میشود، هاسنبلاس(2002) بیان میکند که تاثیرات ورزش برتعادل شرایط روانی و فیزیولوژیکی بدن هنوز ناشناخته باقی مانده و این ابهام وجود دارد که انجام ورزش در چه شرایطی مناسب است (نخعی امرودی،1388). پرسشهای زیادی برای عموم راجع به اعتیاد مطرح است از جمله اینکه چه عواملی میتواند در کاهش عوارض ناشی از اعتیاد موثر باشد، با توجه به اهمیت بسیار زیادی که نگرش و ادراک معتادان در موفقیت ترک آنها دارد، از این رو مطالعه حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است که ادراک معتادین از نقش ورزش دراوقات فراغت بر موفقیت ترک آنها چگونه است؟
1-3 ) اهمیت و ضرورت اجرای تحقیق
یکی از بلاهای خانمان سوز که آفتی بر پیکر جوامع بشری است، مساله مواد مخدر و اعتیاد است که قدرت تفکر، خلاقیت، توان، کوشش و سازندگی را از انسانها گرفته و بنیان خانواده و اعتقاد و باورهای دینی آنها را در معرض نابودی و از هم پاشیدگی قرار داده است و متاسفانه روز به روز رو به گسترش است. کمتر کشوری است که مهمترین و یا یکی از عمده مشکلاتش، مساله مواد مخدر و اعتیاد نباشد. همه ساله مبلغ هنگفتی صرف مبارزه با اعتیاد میگردد، ولی همچنان باندهای قاچاق مواد مخدر و تعداد معتادان در حال افزایش است. سازندگیها رو به سوزندگی، تواناییها رو به ناتوانی، ثروتها رو به انهدام و نابودی و میکدهی خیالی معتاد نیز به ماتم کدهای سرد مبدل میگردد. در سالهای اخیر مصرف مواد مخدر در سراسر جهان افزایش یافته است(سراج خرمی،1382). علاوه بر رشد روزافزون اعتیاد، ایران نیز از جمله بزرگترین مصرف کنندگان هروئین، تریاک و مواد شبه افیونی مصنوعی در جهان است. بگونهای که تعداد 5/2 تا 4 میلیون معتاد در کشور داریم که روزانه 10 نفر از آنها در کشور به علت مصرف مواد مخدر میمیرند(نخعی امرودی،1388).
وجود و وفور مواد مخدر و سهولت دسترسی به آن، ضعف قوانین و مقررات جاری کشور و مشکلات و تنگناهای قانونی برخورد با این پدیده، سود بخش بودن قاچاق مواد مخدر و عدم توجه به همه ابعاد اعتیاد در درمان و وجود درمانهای ناقص و پزشکی و … از جمله عوامل مهم اجتماعی هستند که توجه به آنها ضرورت دارد بطوریکه امروزه مبالغه نیست اگر هر نوع پژوهشی در حوزه مصرف مواد که بتواند به ایجاد، ارزیابی و بررسی شیوههای درمانی و ترک اعتیاد به وسیله فعالیتبدنی و ورزش که متناسب با زمینه فرهنگی جامعه باشد، ارزش حیاتی و بیقید و شرطی دارد(امیری،1389؛ مقدس تبریزی،1388). هزینههای سرسامآوری که اعتیاد بر خانوادهها و جوامع تحمیل میکند و نیز مضرات بسیاری که در جنبههای جسمانی، روانی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره بر مردم کشور ما وارد میآورد دلایل موجهی بر لزوم پیدا کردن راههای مناسب جهت ترک مناسب و موفق معتادین میباشد.
با توجه به مطالب ذکر شده و نقش اوقات فراغت در زندگی افراد مانند هر نهاد و عامل دیگری، دارای کارکردهای اجتماعی است که از مهمترین کارکردهای اوقات فراغت، غنی ساختن کیفیت زندگی، رشد ابعاد مختلف فردی و پیشگیری از استفادههای ضد اجتماعی و بزهکارانه از وقت آزاد است. باتوجه به شیوع روز افزون اعتیاد به مواد مخدر که شیب تند گسترش آن را در آمارهای منتشره میتوان دید و از سوی دیگر در معرض تهدید قرار گرفتن قشر جوان جامعه و کاهش سن شیوع اعتیاد تا 9 سالگی ضرورت مقابله همه جانبه با این موضوع برای همه روشن میباشد(برجانس و همکاران،1390).
از آنجا که جهت بهرهبرداری هر چه بهتر از اوقات فراغت بخصوص فعالیتهای بدنی برای معتادین، لزوم ارائه برنامهای که صحیح و منطبق بر نیازها و علایق افراد باشد، انکار ناپذیر است و این برنامهریزی نیازمند پژوهش و مطالعات دقیق و گستردهای در مورد این گروه از افراد جامعه و مشکلات و محدودیتهای آنان میباشد (مرادی،1391). با توجه به اینکه تحقیق حاضر متفاوت از بسیاری از تحقیقات نقش ورزش در موفقیت ترک را از دیدگاه افراد معتادی که درگیر آن هستند میسنجد، امید در این است که بتوان روشهای ترک اعتیاد قابل اجرا و موثرتری را یافت تا از تحمیل هزینههای چند جانبه اعتیاد بر جامعه کاست. پیش بینی میشود تمامی ارگانها و سازماهایی که به نوعی در حال مبارزه با معضل اعتیاد هستند از قبیل: ستاد مبارزه با مواد مخدر، سازمان بهزیستی، دانشگاهها، ادارات تربیت بدنی و …. بتوانند از نتایج این تحقیق بهره ببرند تا بتوانند در راه کاهش عوارض ناشی از اعتیاد و در نهایت درمان اعتیاد موفق و کارآمدتر عمل کنند.
1-4) اهداف تحقیق
1-4-1) هدف کلی
هدف کلی این پژوهش بررسی ادراک معتادین از نقش ورزش در اوقات فراغت بر موفقیت ترک آنها در استان کرمان بود.
1-4-2 ) اهداف اختصاصی
- توصیف ویژگیهای جمعیت شناختی نمونه تحقیق
- بررسی ادراک معتادین از نقش ورزش بعنوان یک فعالیت اوقات فراغتی بر موفقیت درمان عوارض جسمانی اعتیاد.
- بررسی ادراک معتادین از نقش ورزش بعنوان یک فعالیت اوقات فراغتی بر موفقیت درمان عوارض روانی اعتیاد.
- بررسی ادراک معتادین از نقش ورزش بعنوان یک فعالیت اوقات فراغتی در موفقیت درمان عوارض نگرشی اعتیاد.
- مقایسه نقشهای ادراک شده معتادین از ورزش بعنوان یک فعالیت اوقات فراغتی در موفقیت ترک آنها
1-5) فرضیههای تحقیق
- بین ادراک معتادین از نقش ورزش بر موفقیت درمان عوارض جسمانی اعتیاد و نمره ملاک تفاوت معنیداری وجود دارد.
- بین ادراک معتادین از نقش ورزش بر موفقیت درمان عوارض روانی اعتیاد و نمره ملاک تفاوت معنیداری وجود دارد.
- بین ادراک معتادین از نقش ورزش بر موفقیت درمان عوارض نگرشی اعتیاد و نمره ملاک تفاوت معنیداری وجود دارد.
- بین نقش ورزش بر موفقیت درمان عوارض سه گانه اعتیاد ( جسمانی، روانی و نگرشی ) از دیدگاه معتادین تفاوت معنیداری وجود دارد.
Zschucke E, Heinz A, Ströhle A
Holmes D
Hendr´ee E
گری ورزشی عبارت است از حمایت یک شرکت (ورزشی یا غیر ورزشی) از نهادها، تسهیلات و امکانات، تیمها، ورزشکاران و رویدادهای ورزشی، به منظور نایل شدن به اهداف تجاری مورد نظر(نگان، پرندرگاست و تسانگ، 2011، ص551). اگر چه حامی رسمی بودن نیازمند منابع مالی زیادی است، اما انتظار میرود این کار فواید زیادی از جمله افزایش سود، بهبود نرخ بازگشت سرمایه و اثر تبلیغاتی مثبت داشته باشد. حامیگری فرصتی است تا شرکتها بتوانند شناسهی خود را با استفاده از رویدادهای ورزشی مهم به دنیا معرفی کنند(کیم، 2010، ص3).
دریباکس(2002) بیان کرد که هوادار خوب، وفادار است و از تیم محبوبش حتی در شرایط نامطلوب هم حمایت میکند و هوادار بد، فردی است بیوفا که تنها به نتایج خوب توجه دارد تا از این طریق تسلی بخش خواستههای خود باشد. ورزش هواداری تولید میکند که متعصب، کنجکاو و ماندگارتر از آن باشد که برای سایر اشکال فعالیتهای سرگرمکنندهی اجتماعی بدون مشارکت مستقیم در رویداد فقط به عنوان تماشاچی باشد. شناسهی تیم به عنوان درک هواداران در ارتباط با یک تیم و تجزیه و تحلیل نقاط ضعف و دستاوردهای تیم به عنوان مالک تیم تعریف میشود در این مفهوم، میتوان آن را به عنوان یک نمونهی خاص از شناسهی سازمانی درک کرد. نظریهی هویت اجتماعی پیشنهاد میکند که افراد خود را در دسته های مختلف اجتماعی به منظور تسهیل در شناسهی خود به همراه محیط اجتماعیشان طبقهبندی میکنند. تا حدودی شناسهی یک فرد با گروه، به عنوان یک تیم ورزشی، میتواند متفاوت باشد. هواداران کمی به صورت منفعل با ورزش یا تیم درگیرند، و به احتمال زیاد برای سرگرمی، فرصت تعامل اجتماعی و کاهش استرس جذب ورزش میشوند(گوینر و اسوانسون، 2003، ص276). هوادار ورزش می تواند یک حس اجتماعی را ایجاد کند. با درگیر کردن مردم به صورت مشترک به هدف مشترک، ورزش یک شناسهی جمعی را فراهم میکند. همچنین میتواند بوسیلهی ایجاد ارتباط تیم با جامعه از طریق تاریخ، نمادها، اهداف مشترک و نیاز هواداران به تعلق، غرور و افتخار جامعه را بسازد(گوینر و اسوانسون، 2003، ص 278). هواداران جذب تیمهایی می شوند که وفادار هستند این وفاداری بلندمدت، بیدریغ بوسیلهی زمان و حامیگری پشتیبانی میشود(پولی، 1978، ص 18). علاوه بر این بیشتر نتایج شناسهی هواداری به این صورت است که افراد تمایل دارند در رفتار مشتریانی که حمایت میشوند شرکت کنند(فیشر، 1998، ص28).
اخیرا در بازاریابی ورزشی، بازاریابان به طور گستردهای از برنامههای حمایت از رویداد ورزشی، به منظور بهبود تصویر شناسه و افزایش وفاداری به شناسه استفاده میکنند(کورنویل و مینگهان، 1998، ص8). مطابق با تحقیقی که در سال 2001 انجام گرفت، اولین هدف شرکتها از حامیگری، افزایش وفاداری به شناسهی شرکت اعلام گردید(عبدوی، 1391، ص4). یکی دیگر از اصلیترین اهداف حامیان عبارت است از بهبود تصویر شناسهی شرکت، ایجاد تصویری مثبت از شرکت موجب میشود تا ادراک مصرفکنندگان از حامی تحت تاثیر قرار میگیرد(وستبرگ، استاورس و ویلسون، 2011، ص 608).
به طور کلی حامیگری جایگاه ویژهای در آمیخته با بازاریابی دارد چرا که در ایجاد آگاهی از شناسهی تیم، خلق جایگاهی متمایز و افزایش سهم بازار تاثیر بسزایی دارد(کیم، 2010، ص 5). با وجود افزایش محبوبیت حمایت از فعالیتهای ورزشی به عنوان یک ابزار ترفیعی، نتایج نهایی فعالیتهای حمایتی مانند تشخیص حامی، نگرش، حمایت و رضایت نسبت به حامی هنوز ناشناخته باقیمانده است(نگان، پرندرگاست و تسانگ، 2011، ص553).
تحقیقات در حوزهی حامیگری را می توان به دو دستهی متفاوت جای داد: یکی رفتار مصرف کننده و دیگری عملکرد مالی. در حوزهی رفتار مصرف کننده، حمایت یک شرکت از فعالیت ورزشی موجب تغییر در رفتار و نگرش فرد نسبت به آن شرکت میشود در حالی که در حوزهی مالی تمرکز محققین بیشتر بر بازار سرمایه، قیمت سهام و نتایج مالی است(کیم، 2010، ص 6). در گذشته بازاریابان میزان اثربخشی حامیگری را بر اساس شاخصهایی همچون میزان فروش(کاریلیت، لافرتی و هریس، 2005، ص55) و قیمت سهام ارزیابی میکردند(لالونتاس، 2005، ص260). اما امروزه محققین به اهمیت شاخصهای نگرشی در ارزیابی نتایج حاصل از حامیگری پی بردهاند(الکساندر، 2007، ص135).
در پژوهش حاضر تمرکز محقق بر نتایج رفتاری و نگرشی حاصل از حامیگری قرار دارد. نتایج رفتاری و نگرشی برای حامیگری مانند شناخت حامی، نگرش، حمایت و رضایت نسبت به حامی ذکر شدهاست(گوینر و اسوانسون، 2003، ص 276). با توجه به سرمایهگذاری های صورت گرفته در این زمینه، آگاهی از چگونگی کارکرد حامیگری از اهمیت ویژهای برخوردار است(نگان، پرندرگاست و تسانگ، 2011، ص554). بنابراین هرچه شرکتها بخواهند سرمایهگذاری بیشتری در برنامههای بازاریابی خود داشته باشند، باید از ابعاد دقیق حامیگری بهعنوان یک ابزار راهبردی بازاریابی آگاهی داشته باشند(دیمیترا، آرتمیس و تئوفانیس، 2008، ص 215). علاوه بر این محقق سعی دارد با توجه به ادبیات شناسه، سابقهی اعتبار، حوزهی مشارکت و شناسهی هواداری را برای پیشبینی شناسهی تیم در میان هواداران بررسی کند. البته در تحقیقات قبلی اثر دو عامل سابقهی اعتبار و حوزهی مشارکت بر روی پیامدهای حامیگری بررسی شده است ولی به شناسهی هواداری به عنوان یکی از فاکتورهای شناسهی تیم بر روی حامیگری پرداخته نشده است، در این راستا با توجه به کمبود مطالعات در حوزهی حامیگری و نتایج حاصل از آن در میان هواداران، بویژه در داخل کشور، محقق تصمیم گرفتهاست تا در پژوهش حاضر تاثیر شناسهی هواداری را بر روی چهار پیامد مشخص حامیگری(شناخت حامی، نگرش، حمایت و رضایت نسبت به حامی) بررسی کند و سوال اساسی در این تحقیق این است که آیا شناسهی هواداری روی چهار پیامد مشخص حامیگری(شناخت حامی، نگرش، حمایت و رضایت نسبت به حامی) تاثیر دارد؟
3-1) ضرورت و اهمیت انجام تحقیق
در طول سه دهه گذشته، حامیگری از یک فعالیت محدود و کوچک که تنها در برخی از کشورهای صنعتی انجام می گرفت، به یک صنعت جهانی مهم تبدیل شده است(مینگهان، 1998، ص4) و سرمایهگذاری شرکتها در این حوزه بشدت رشد کرده است(کوو، کوارترمن و فلاین، 2006، ص82).
گزارش شده است که میزان کل مخارج مربوط به حامیگری از 2 میلیارد دلار در سال 1984 به 28 میلیارد دلار در سال 2004 و 3/46 میلیارد دلار در سال 2010 رسیده است(IEG,2011). رشد روز افزون این سرمایهگذاریها ناشی از اثر بخش بودن حامیگری به عنوان ابزاری مؤثر در ارتباطات بازاریابی است(دلفین، 2005، ص174).
با وجود همه این شاخصها که نیاز به داشتن درک روشنی از ارزش تجاری حامیگری را نمایان میسازد، اما بازاریابان هنوز پاسخ روشنی به این سوالات که چه چیزی در ازای سرمایهگذاری در حامیگری حاصلشان میشود؟ حامیگری چگونه میتواند ادراک و رفتار مصرفکنندگان را تحت تأثیر قرار دهد؟ و چگونه میتوان یک برنامه حامیگری کارآمد را توسعه دهند؟ در اختیار ندارند و اکثر تصمیمات مربوط به استفاده از حامیگری به سلیقه شخصی مدیران و یا علاقه آنان به ورزش بستگی دارد(هاروی، 2001، ص61).
کیهان (2006)، از چهار عامل به عنوان عوامل موثر بر عدم درک اثرات ناشی از حامیگری یاد میکند: نبود پشتوانه نظری جامع درباره چگونگی کارکرد حامیگری، مبهم بودن مفاهیم مربوط به ساختارهای کلیدی حامیگری، ضعف روششناسی در مطالعات حامیگری و در نهایت عدم تمایز بین حامیگری و سایر ابزارهای بازاریابی مانند تبلیغات، همگی عواملی هستند که موجب بوجود آمدن ابهام در حوزه حامیگری شدهاند.
در کشور ما نیز با توجه به اجرای اصل 44 قانون اساسی و واگذاری نهادهای دولتی به بخش خصوصی، و با در نظرگرفتن این موضوع که تعدادی از تیمهای ورزشی در ایران بصورت دولتی یا نیمه دولتی اداره میشوند، فرصتی برای شرکتها بوجود آمده است تا با حمایت از تیمهای ورزشی به عنوان یک برنامه راهبردی بازاریابی، جایگاه ویژهای برای خود در ذهن مشتریان ایجاد نمایند. علاوه بر این، ورزش حرفهای در ایران فقط هزینه زاست و درآمد کسب نمیکند. باشگاههای ایرانی از دولت بودجه میگیرند و توان درآمدزایی ندارند. باشگاههای ورزشی در کشور راههای محدودی برای کسب درآمد دارند و درآمدهای این باشگاهها به طور کلی در سه محدوده روز مسابقات، حامیان و پخش تلویزیونی جای میگیرد(عبدوی،1391،ص6).
در این میان جذب حامی یک شیوه بسیار قدیمی و کاملا شناخته شده در دنیای ورزش است. بسیاری از هواداران جوان تیمها هنگام خرید پیراهن تیم مورد علاقهشان در صورتی آن را غیرتقلبی میدانند که نام حامی بر روی آن حک شده باشد. طرفداران به کالایی که نام شرکت آن به عنوان حامی بر روی پیراهن تیمشان حک شده است، علاقه نشان میدهند و محصولات حامی تیم خود را جذابتر از محصولات مشابه میدانند. از سوی دیگر حمایت مالی از تیمها و رویدادهای ورزشی توسط شرکتهای بزرگ، موفقیت باشگاهها و حامی را توأما مهیا میکند و هر دو طرف از این معامله سود سرشاری میبرند(عبدوی،1391،ص7).
بنابراین رشد سریع صنعت حامیگری، مطالعات دانشگاهی در حوزههای مختلف این صنعت را مطالبه میکند. با وجود مطالعات زیادی که در این سه مرحله انجام گرفته است، مینگهان (2001) خاطر نشان میکند که هنوز هیچ یک از این مطالعات نتوانستهاند الگوی جامعی که بتواند چگونگی کارکرد حامیگری را نشان دهد، ارائه کنند.
بنابراین این تحقیق در نظر دارد تاثیر شناسهی هواداری را روی پیامدهای حاصل از حامیگری بررسی کند. این کار میتوانند پشتوانه نظری و شواهد تجربی قابل توجهی در اختیار محققین و بازاریابان علاقهمند به استفاده از حامیگری قرار دهد و تصمیمات شرکتها در ورود به صنعت حامیگری را مشروعیت بخشد. و همچنین با توجه به این که این تحقیق روی باشگاه تراکتورسازی تبریز کار خواهد شد و در مورد باشگاه فرهنگی ورزشی تراکتورسازی تبریز یک باشگاه فوتبال است که در تبریز، استان آذربایجان شرقی در سال ۱۳۴۹ شمسی (۱۹۷۰ میلادی) با حمایت کارخانه تراکتورسازی تبریز بنیانگذاری شده است و در طی چند سالی که این تیم در لیگ برتر با یاری هواداران متعصب خود توانسته است نتایج قابل قبول و خوبی کسب کند محقق در نظر دارد تا با انجام این پژوهش دانش و اطلاعات مفیدی در اختیار هواداران و حامیان مالی و همچنین مسئولین این تیم قرار دهد.
4-1) اهداف تحقیق
اهدافی که محقق در این تحقیق دنبال میکند عبارتند از:
هدف از این تحقیق ارائهی مدلی از شناسهی هواداری و پیامدهای حاصل از حامیگری در باشگاه تراکتورسازی تبریز میباشد تا با بهرهگیری از نتایج حاصله و ارائهی پیشنهادهایی متناسب با نتایج پژوهش، دانش و اطلاعات مفیدی در اختیار هواداران و حامیان و همچنین مسئولین این تیم قرار دهد.
علاوه بر اهداف کلی، اهداف جزئی پژوهش به صورت زیر میباشد:
1) بررسی یا تعیین رابطهی بین وجهه و اعتبار درک شده از تیم با شناسهی آن تیم
2) بررسی یا تعیین رابطهی بین مشارکت در حوزهی ورزش و شناسهی آن تیم
3) بررسی یا تعیین رابطهی بین شناسهی هواداری و شناسهی آن تیم
3-1) بررسی یا تعیین رابطهی بین تعلق هوادار و شناسهی هواداری
3-2) بررسی یا تعیین رابطهی بین اشتیاق هوادار و شناسهی هواداری
3-3) بررسی یا تعیین رابطهی بین مشارکت هوادار و شناسهی هواداری
4) بررسی یا تعیین رابطهی بین شناسهی تیم و توانایی شناخت صحیح حامیان آن تیم
5) بررسی یا تعیین رابطهی بین شناسهی تیم و نگرش نسبت به حامیان آن تیم
6) بررسی یا تعیین رابطهی بین شناسهی تیم و رفتارهای حمایت حامیان آن تیم
7) بررسی یا تعیین رابطهی بین شناسهی تیم و رضایت نسبت به حامیان آن تیم
5-1) بیان فرضیهها
در این تحقیق، محقق هشت فرضیه و سه زیرفرضیه برای پاسخگویی به این سؤالات مطرح میکند. این فرضیهها و ریزفرضیهها که صحت و سقم آنها در این تحقیق مورد بررسی قرار خواهند گرفت عبارتند از:
1) بین وجهه و اعتبار درک شده از تیم و شناسهی آن تیم ارتباط معناداری وجود دارد.
2) بین مشارکت در حوزهی ورزش و شناسهی تیم ارتباط معناداری وجود دارد.
3) بین شناسهی هواداری و شناسهی تیم ارتباط معناداری وجود دارد.
3-1) بین تعلق هوادار و شناسهی هواداری ارتباط معناداری وجود دارد.
3-2) بین اشتیاق هوادار و شناسهی هواداری ارتباط معناداری وجود دارد.
3-3) بین مشارکت هوادار و شناسهی هواداری ارتباط معناداری وجود دارد.
4) بین شناسهی تیم و توانایی شناخت صحیح حامیان مالی ارتباط معناداری وجود دارد.
5) بین شناسهی تیم و نگرش نسبت به حامیان مالی ارتباط معناداری وجود دارد.
6) بین شناسهی تیم و رفتارهای حمایت حامیان مالی ارتباط معناداری وجود دارد.
7) بین شناسهی تیم و رضایت نسبت به حامی مالی ارتباط معناداری وجود دارد.
. Sponsorship
. Sponsor
. Walliser
. Kihan
. Keller
. Welfare
. Gwinner & Swanson
. kim
– sport sponsorship
. Ngan, Prendergast, & Tsang
– Derbaix
. Pooley
. Fisher
. Cornwell & Maignan
. Westberg, Stavros, & Wilson
. Carrillat, Lafferty, & Harris
. Lalountas
. Alexandris
. Dimitra, Artemisia, & Theofanis
. Koo, Quarterman, & Flynn
. Dolphin
. Harvey
– kihan
دانشمندان اتفاق نظر دارند که سرمایه اجتماعی هم یک کالای جمعی است و هم یک کالای فردی . روابط اجتماعی نهادینه شده با منابع جای گرفته در آن ، هم برای جمع و هم برای افراد مفیدند. در سطح گروه سرمایه اجتماعی نشان دهنده مجموعه ای از منابع ارزشمند(سیاسی،اجتماعی ،فرهنگی و اقتصادی )در تماس های اجتماعی افراد است که به صورت یک شبکه با هم در تعامل هستند. (باستانی،1386)در تعریف کریشنا (2000) سرمایه اجتماعی شامل خصایص و مشخصات سازمان اجتماعی یعنی مواردی چون شبکه ها ، هنجارها و اعتماد اجتماعی را در بر می گیرد . مساله اصلی در دیدگاه شبکه، روابط است و واحد تشکیل دهنده ساخت جامعه ، شبکه های تعاملی هستند.ساخت اجتماعی به عنوان یک شبکه ، از اعضای شبکه و مجموعه ای از پیوندها که افراد، کنشگران یا گروه ها را به هم متصل می سازد ، تشکیل شده است.اعضای شبکه می توانند افراد،گروه ها ، نهادها ، موجویت های حقوقی و یا سازمان ها باشند.(باستانی،1386)
در جامعه معاصر ایران که در حال گذار از نگرش های کهن به انگاره های مدرن است در روند تحول در الگوی زندگی ،پدیده مشارکت مردم در همه برنامه های توسعه ای از جمله ورزش کشور مورد غفلت واقع شده است. این در حالیست که کشورهای توسعه یافته از پتانسیل عظیم سرمایه اجتماعی و مشارکت داوطلبانه بصورت علمی و نظام مند در امور مختلف از جمله در امر ورزش استفاده می کنند.(موسوی خورشیدی،1388)پاتنام نیز می گوید مشارکت در جامعه ای که سرمایه اجتماعی عظیمی را در شکل هنجارها، عمل متقابل و شبکه های مشارکت مدنی به ارث برده اند بهتر صورت می گیرد.هر چه این شبکه ها متراکم تر باشند امکان همکاری افراد در جهت منافع متقابل بیشتر خواهد شد. همچنین از نظر وی اعتماد باعث تسهیل همکاری می شود .هر چه اعتماد در جامعه ای بالاتر باشد ، احتمال همکاری هم بیشتر خواهد بود. (موسوی خورشیدی،1388) مدیران و برنامه ریزان حوزه تربیت بدنی و ورزش که در صدد توسعه ورزش ایران می باشند باید تلاشی جامع،نظامدار و پی گیر داشته باشند که به نظر می رسد حلقه مفقود در چرخه این توسعه،مفهوم سرمایه اجتماعی و مولفه های آن می باشد.از آنجا که تحقیقات چندانی روی این مفهوم در عرصه ورزش و سازمان های ورزشی ایران صورت نگرفته است محقق قصد دارد به بررسی این مسآله بپردازد که آیا بین سرمایه اجتماعی با مدیریت مشارکتی رابطه وجود دارد؟و بر همین اساس آیا سرمایه اجتماعی و خرده مقیاس های آن تا چه حد می توانند مدیریت مشارکتی را پیشگویی کنند؟ امید است که تحقیقات بیشتر در این زمینه باعث توجه بیشتر به این عامل مهم توسعه ای گردد و تا حدودی خلا موجود در این زمینه را جبران کند.
[1]. Social Capital
[2]. Human Capita
[3]. Correlation
[4]. Cooperation
[5]. Mutual Trust
[6]. َAdler& kwon
[7]. Intellectual Capital
ز منافع کیفیت خدمات بالا به دست آوردن وفاداری مشتریان راضی است. تجربیات قبلی مشتری از مصرف محصول سازمان و همچنین تجربه او از تعامل با سازمان عرضه کننده، در شکل دهی انتظارات وی نقش اساسی ایفا می کند. اعتقاد بر این است، رضایت مندی مشتریان عکس العمل های آتی آنان را در قبال سازمان تحت تأثیر قرار می دهد، چنانچه تأثیری شگرف بر حیات حال و آینده یک سازمان خواهد داشت. احساس رضایت مندی، موجب افزایش آستانه تحمل برای پرداخت بهای بیشتر در قبال محصول سازمان خواهد شد. سازمانی که از فلسفه به حداکثر رساندن رضایت مشتری پیروی می کند، موفق تر و در نهایت دارای سود و ماندگاری بیشتری خواهد بود. در این وضعیت منافع کارکنان، مشتریان و صاحبان سازمان تأمین می شود و وضعیت برد-برد حاکم می گردد(36).
تحقیقات بسیاری نشان داده است که این رضایت مشتریان است که در نهایت تمایل برای بازگشت مجدد آن ها را تعیین می کند و بر رفتار خرید آن ها تأثیر می گذارد. جان لیم در تحقیقات خود به این نتیجه رسید که کیفیت خدمات به طور مستقیم بر رضایت مشتری تأثیر می گذارد. همچنین سطوح رضایت مشتری به طور مستقیم بر وفاداری مشتری اثرگذار است و در نهایت سطوح بالای وفاداری مشتری مستقیماً بر رفتار آینده خرید مشتری تأثیر می گذارد(62).
سنجش کیفیت خدمات در صنعت خدمات ورزشی، همچنان موضوعی بحث برانگیز است(84). رابینسون به این موضوع اشاره کرده است که سازمان های ورزشی ویژگی هایی دارند که آن ها را از سایر سازمان ها متمایز می نماید. اولاً، با توجه به اینکه مفهوم خدمات ورزشی برای عامه مردم تازگی دارد، لذا هزینه ای که می کنند نسبتاً زیاد است. ثانیاً، مشتریان اوقات فراغت و تفریح خود را که جزو ارزشمندترین زمانهای آنها در طی زندگی است، در باشگاه ها سپری می کنند. ثالثاً، در اغلب باشگاه های ورزشی نوعی سرمایه گذاری عاطفی مانند احساس تعلق نیز که بین مشتریان نسبت به باشگاه ایجاد می شود، صورت می پذیرد؛ لذا این عوامل باعث می شوند انتظارات از این باشگاه ها بالاتر رود. بنابراین، هدف اصلی مدیریت باشگاه های ورزشی جلب رضایت مشتری و رابطه خوب و مطلوب با وی است(73). چنانچه سازمان های ورزشی درک مناسبی از عوامل موثر بر رضایت مشتریان داشته باشند، بهتر می توانند از نتایج مثبت برخورداری از پایگاه مشتریان رضایتمند استفاده کنند؛ زیرا برآوردن انتظارات مشتریان در مورد ویژگیهای کیفیت خدمات، به رضایت مندی بالاتر آنها می انجامد و باعث می گردد به خدمات وفادار بمانند و حتی آن را به دیگر مشتریان نیز پیشنهاد دهند(27).
امروزه فعالیت های ورزشی در دانشگاه های ایران به شکل ارائه دو واحد درس تربیت بدنی که برای دانشجویان سایر رشته ها اجباری است. همچنین فعالیت های ورزشی فوق برنامه دانشگاه شامل سه بخش رقابتی (برگزاری مسابقات درون دانشگاهی و بین دانشگاهی)، بخش آموزشی (یادگیری مهارت های ورزشی) و بخش تفریحی_همگانی (بهینه سازی اوقات فراغت دانشجویان) می شود. فعالیت های ورزشی فوق برنامه را می توان بر روی یک پیوستار ترسیم کرد که در یک انتهای آن فعالیت های تفریحی، همگانی، سرگرم کننده و فاقد سازماندهی قوی (مانند فعالیت های ورزشی تفریحی و فعالیت های بدون هدف قهرمانی) قرار دارند و فعالیت های ورزشی نیازمند برنامه ریزی و رعایت قوانین و مقررات که حتماً باید توسط افراد حرفه ای، تجهیزات مناسب و داوران با تجربه هدایت شوند در انتهای دیگر پیوستار قرار می گیرند(42). یکی از مهمترین اهداف و ماموریت های اداره کل تربیت بدنی تعیین راهبردهایی جهت فراگیری و توسعه فعالیت های ورزشی در دانشگاه ها به منظور توسعه ورزش همگانی بین دانشجویان است که در سال های اخیر مورد تاکید فراوان قرار گرفته است. هدف اصلی فوق برنامه ورزشی دانشگاه ها، افزایش توانایی دانشجویان جهت ارتقای حس مسئولیت پذیری و مشارکت مؤثر در فعالیت های اجتماعی به عنوان یک شهروند است. این امر می تواند نقش مهمی در تربیت عمومی و تقویت ابعاد جسمانی، روانی حرکتی، عاطفی، عقلانی، اخلاقی و اجتماعی دانشجویان از طریق پرداختن به فعالیت های مفرّح و سلامت بخش به صورت آزاد و داوطلبانه ایفا نماید(13).
تربیت بدنی بخش جدایی ناپذیر تعلیم و تربیت است. تردیدی نیست که بدون توجه به تربیت جسمانی، تعلیم و تربیت ناقص خواهد ماند. برای توجه و رسیدگی به فعالیت های بدنی، چه به صورت وجود دانشکده های تربیت بدنی و چه به صورت واحدهای عمومی تربیت بدنی برای دانشجویان سایر رشته ها و چه به صورت امکان برگزاری برنامه های فوق برنامه های ورزشی دانشگاه ها لازم است به امکانات و تاسیسات، نیروی انسانی متخصص، بودجه و برنامه توجه داشت. مطالعه امکانات و فعالیت های موجود فوق برنامه های ورزشی در دانشگاه ها می تواند مبین میزان توجه و اهمیتی باشد که نظام آموزش عالی بر توسعه قابلیت های جسمانی و حرکتی دانشجویان قائل است(14). از آنجا که 2 واحد درسی تربیت بدنی جوابگوی نیازها و علاقه مندی های دانشجویان به ورزش نیست لذا توجه به فعالیت های فوق برنامه ی ورزشی بسیار حائز اهمیت است. از آنجا که کیفیت خدمات یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر جذب افراد در اماکن ورزشی به حساب می آید توجه به کیفیت خدمات یک امر ضروری به حساب می آید. در زمینه ی فعالیت های فوق برنامه ی ورزشی دانشگاه ها، برای اینکه افراد بیش تری جذب شوند لازم است سالن های ورزشی از امکانات خوبی بهره مند باشند و کیفیت امکانات و کیفیت ارائه خدمات در این اماکن در سطح قابل قبولی باشد. محقق در این پژوهش ضمن بررسی وضعیت کیفیت خدمات فوق برنامه ی ورزشی دانشگاه آزاد همدان و رضایتمندی دانشجویان به دنبال پاسخ این سوال است که آیا بین کیفیت خدمات با رضایتمندی و تمایل به حضور مجدد دانشجویان در فعالیت های فوق برنامه ی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان ارتباط معنی داری وجود دارد ؟
Desoza
Sanenber
Deming,William Edwards.
European foundation of quality management
Loveloc & et al
Jun Lim