ط پیچیده رفتار حرکت انسان که با استفاده از روشهای خطی قابل اندازه گیری نیست، با استفاده از روشهای غیرخطی مورد ارزیابی قرار میگیرد (21). روشهای غیرخطی که جهت ارزیابی تغییرپذیری در سیستمهای بیولوژیکی مانند ضربان قلب یا فشار خون مورد استفاده قرار گرفته، میتواند در ارزیابی حرکت انسان و پیچیدگی آن نیز استفاده شود. نمای لیاپانوف، انتروپی تقریبی، بعد همبستگی، سوروگیشن روشهای غیرخطی رایج در تحلیل حرکت میباشند. با استفاده از سریهای زمانی متغیرهای کینماتیکی و کینتیکی حرکت میتوان فضای حالت مناسب را بازسازی و سپس با استفاده از ابزارهای غیرخطی عنوان شده پیچیدگی سیستم را مورد بررسی قرار داد (21).
نتایج مطالعات قبلی و همچنین تجربیات عملی نشان میدهد که برنامههای تمرینی مختلف انفجاری و قدرتی بطور موثری میتواند قابلیت پرش ارتفاع را افزایش دهد (28). تمرین پرش همراه با مقاومت جهت بهبود قدرت و توان اندام تحتانی استفاده میشود. این نوع تمرین در افزایش قدرت و توان بازکنندههای پا و در نتیجه بهبود پرش ارتفاع موثر است (31-29). تحقیقات انجام شده و تجربیات عملی بر این امر تاکید دارند که بهترین تمرینات جهت بهبود عملکرد پرش عمودی ارتفاع، تمرینات پلیومتریک یا انفجاری میباشد که تاثیر بسزایی بر سازگاری سیستم عصبی- عضلانی دارد. پروتکل تمرینی استفاده شده در این مطالعه نیز بر این اساس انتخاب شد. البته هدف این مطالعه بررسی این نوع پروتکل تمرینی خاص بر پرش عمودی ارتفاع نبود بلکه هدف از انتخاب این نوع تمرین بهبود پرش ارتفاع بود که در تحقیقات قبلی مستند شده است. با توجه به تاکید این مطالعه بر بررسی تغییرپذیری به دنبال تمرین منجر به بهبود پرش ارتفاع پروتکل تمرینی انتخاب شد. هدف بررسی موضوع تغییرپذیری پارامترهای بیومکانیکی به دنبال بهبود عملکرد پرش عمودی ارتفاع بود. تمرین حرکتی از دیرباز به عنوان فرایندی که همراه با حذف و کاهش درجه آزادی اضافه است، مورد بررسی قرار گرفته است (32). با توجه به تحقیقات انجام شده بنظر میرسد که تغییرپذیری حرکتی به دنبال تمرین تغییر میکند.
اجرای با ثبات و پایدار مهارت ورزشی بویژه در مهارتهایی که نیاز به تکرار آن است مهم میباشد. پایداری دینامیک موضعی با استفاده از روش غیر خطی نمای لیاپانوف محاسبه میشود. محاسبه نمای لیاپانوف سریهای زمانی پارامترهای بیومکانیکی در اجرای تکراری پرش عمودی میتواند به شناسایی پایداری در اجرای این مهارت که مورد نیاز بسیاری از رشتههای ورزشی است کمک نماید.
تحقیقات اندکی توجه خود را بر رابطه بین مهارتهای ورزشی و تغییرپذیری همراه با ملاحظات عملکردی بر رصد عملکرد و اهداف تمرینی متمرکز کردهاند. پرش ارتفاع در بسیاری از فعالیتهای ورزشی دیده میشود و به عنوان یک مدل تحقیقی در بسیاری از مطالعات بیومکانیکی مورد استفاده قرار میگیرد. زیرا نسبتا ساده و یادگیری آن آسان میباشد. پارک (2005) در تحقیقی سه نوع پرش ارتفاع را با تکرار 15 با 20 آزمودنی مطالعه کرد. پس از ثبت پارامترهای کینماتیکی، کینتیکی و هماهنگی در مفاصل ران، زانو و مچ پا، با استفاده از آزمونهای آماری تغییرپذیری درون آزمودنی و بین آزمودنی را محاسبه نمود. نحوه محاسبه تغییرپذیری با استفاده از روشهای مرسوم خطی (روش مجزا) بود. تغییرپذیری در برخی از پارامترها با بهبود عملکرد پرش رابطه داشت (12).
با توجه به اهمیت پارامترهای بیومکانیکی و نقش آنها در شکلگیری سینرژی در حین مهارت ورزشی برای رسیدن به اوج عملکرد، سئوال اصلی مطالعه حاضر این است که آیا تمرین چهار هفتهای منتخب باعث تغییرپذیری پارامترهای بیومکانیکی مورد نظر در حین رسیدن فرد به اوج عملکرد میگردد و تغییرپذیری رخ داده به چه صورت خواهد بود؟ آیا رابطهای بین میزان تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی در عملکرد پرش ارتفاع وجود دارد؟ پایداری دینامیک موضعی به دنبال برنامه تمرینی منتخب در پارامترهای مورد نظر چگونه است؟ همچنین از بین پارامترهای منتخب کدام یک سهم بیشتری در رسیدن به اوج مهارت پرش ارتفاع دارند؟ بررسی پیچیدگی سیستم حرکتی در مهارت ورزشی پرش ارتفاع به دنبال تمرین با استفاده از روش دینامیک غیرخطی به درک بهتر بیومکانیک پرش عمودی و همچنین تاثیر تمرین بر این پیچیدگی کمک میکند. بطور مشخص هدف از این مطالعه تاثیر چهار هفته تمرین مهارت پرش عمودی بر تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی پارامترهای بیومکانیکی منتخب در حین پرش ارتفاع در مردان جوان فعال با تاکید بر روش دینامیک غیرخطی بررسی تغییرپذیری بود.
اهمیت تحقیق
دستیابی به حداکثر ارتفاع در پرش عمودی در بسیاری از فعالیتها و رشتههای ورزشی نظیر والیبال، بسکتبال، هندبال، فوتبال و …. مهم میباشد. از طرف دیگر پرش ارتفاع یکی از فاکتورهای آمادگی جسمانی ورزشکار و یکی از آزمونهای مهم در ارزیابی توان اندام تحتانی ورزشکاران میباشد. بررسی تغییرپذیری پارامترهای کینماتیکی و کینتیکی پرش ارتفاع به روشن شدن تاثیر تمرین در مکانیسمهای بهبود پرش ارتفاع کمک میکند. همچنین استفاده از روشهای نوین دینامیک غیرخطی در محاسبه تغییرپذیری حرکتی میتواند به تحلیل بیومکانیکی پرش عمودی ارتفاع کمک کند. استفاده از روشهای غیرخطی در آنالیز حرکت بویژه در حین اجرای مهارت ورزشی به روشن شدن پیچیدگی سیستم حرکتی انسان کمک میکند. بررسی تغییرپذیری پارامترهای بیومکانیکی در هنگام تمرین به یافتن عناصر مهمی که باید در تمرینات جهت بهبود عملکرد ورزشی در نظر گرفته شود، کمک میکند. همچنین با توجه به اهمیت اجرای پایدار مهارت ورزشی، استفاده از روشهای غیر خطی پایداری به درک بیشتر این شاخصه به دنبال تمرین کمک میکند.
ضرورت تحقیق
شناسایی تغییرات در پارامترهای مهم یک مهارت بدنبال تمرین جهت دستیابی به بهترین عملکرد که همان مهارت میباشد، به مربیان کمک میکند در طراحی تمرینات ورزشی برای بهبود عملکرد ورزشی، تمریناتی اتخاذ کنند که تغییرپذیری در پارامترهای بیومکانیکی اثر گذار در مهارت منجر به عملکرد بهتر ورزشی شود. همچنین شناسایی اینکه کدام یک از پارامترهای بیومکانیکی به دنبال تمرین در پایداری عملکرد مهارت ورزشی نقش بیشتری دارند به طراحی بهتر برنامه تمرینی توسط مربیان کمک میکند. بررسی رابطه بین تغییرپذیری و پایداری کینماتیکی، کینتیکی و فعالیت عضلانی به دنبال تمرین به شناسایی نقش آنها در بهبود پرش ارتفاع کمک میکند. شناسایی پیچیدگی سیستم حرکتی در حین پرش ارتفاع با استفاده از روشهای غیرخطی به درک بهتر پارامترهای مهم درگیر در پرش ارتفاع کمک میکند. همچنین درک بهتر از رفتار سیستمهای درگیر در پرش عمودی ارتفاع با استفاده از روشهای دینامیک غیرخطی در مقایسه با روشهای مرسوم خطی اطلاعات مفید و جدیدتری جهت طراحی تمرینات برای بهبود عملکرد پرش عمودی میدهد.
فرضیههای تحقیق
فرض کلی :
چهار هفته تمرین مهارت پرش عمودی بر تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی پارامترهای بیومکانیکی منتخب در اجرای پرش ارتفاع در مردان جوان فعال تاثیرگذار است.
فرضیههای اختصاصی:
- تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی موقعیت زاویهای مفصل ران و زانو در اجرای پرش ارتفاع قبل و بعد از چهار هفته تمرین پرش ارتفاع تفاوت دارد.
- تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی نیروهای عکسالعمل زمین در اجرای پرش ارتفاع قبل و بعد از چهار هفته تمرین پرش ارتفاع تفاوت دارد.
- تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی فعالیت الکتریکی عضلات دوقلو، پهن داخلی، پهن خارجی و دوسررانی در اجرای پرش ارتفاع قبل و بعد از چهار هفته تمرین پرش ارتفاع تفاوت دارد.
- تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی موقعیت زاویهای مفصل ران و زانو در اجرای پرش ارتفاع بین گروه کنترل و گروه تجربی تفاوت دارد.
- تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی نیروهای عکسالعمل زمین در اجرای پرش ارتفاع بین گروه کنترل و گره تجربی تفاوت دارد.
- تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی فعالیت الکتریکی عضلات دوقلو، پهن داخلی، پهن خارجی و دوسررانی در اجرای پرش ارتفاع بین گروه کنترل و گروه تجربی تفاوت دارد.
اهداف تحقیق
هدف کلی:
تاثیر چهار هفته تمرین مهارت پرش عمودی بر تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی پارامترهای بیومکانیکی منتخب در اجرای پرش ارتفاع در مردان جوان فعال
اهداف اختصاصی:
- بررسی تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی سری زمانی موقعیت زاویهای مفصل ران و زانو در اجرای پرش ارتفاع به دنبال چهار هفته برنامه تمرینی پرش ارتفاع
- بررسی تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی سری زمانی نیروهای عکسالعمل زمین در اجرای پرش ارتفاع به دنبال چهار هفته برنامه تمرینی پرش ارتفاع
- بررسی تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی سری زمانی فعالیت الکتریکی عضلات دوقلو، پهن داخلی، پهن خارجی و دوسررانی در اجرای پرش ارتفاع به دنبال چهار هفته برنامه تمرینی پرش ارتفاع
- مقایسه تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی سری زمانی موقعیت زاویهای مفصل ران و زانو در حین پرش ارتفاع بین گروه کنترل و تجربی
- مقایسه تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی سری زمانی نیروهای عکسالعمل زمین در اجرای پرش ارتفاع بین گروه کنترل و گره تجربی
- مقایسه تغییرپذیری و پایداری دینامیک موضعی سری زمانی فعالیت الکتریکی عضلات دوقلو، پهن داخلی، پهن خارجی و دوسررانی در اجرای پرش ارتفاع بین گروه کنترل و گروه تجربی
قلمرو تحقیق
محدوده تحت کنترل محقق:
- دامنه سنی 20 تا 25 سال
- داشتن فعالیت جسمانی معمول 3 جلسه در هفته
- داشتن BMI نرمال
- عدم شرکت در برنامه های تمرینی قدرتی، سرعتی و پلیومتریک در حین اجرای تحقیق
محدودیتهای خارج از کنترل محقق:
- شرایط محیطی، تغذیه و استراحت
- شرایط روانی آزمودنیها
- تفاوتهای فردی و وراثتی
پیش فرضهای تحقیق
شرکت آزمودنیها با انگیزه کافی در آزمونها و برنامه تمرینی منتخب
عدم استفاده آزمودنیها از مکملهای غذایی و مواد نیروزا در طی دوره تمرینی و آزمونها
صحت و دقت اطلاعات به دست آمده از دستگاههای اندازهگیری
تعریف واژهها و اصطلاحات
تمرین:
کسب دانش، مهارت و شایستگی به دنبال آموزش و اجرای مهارتهای عملی که منجر به شایستگی مفید میگردد (12). در این تحقیق منظور از تمرین اعمال پروتکل جهت کسب حداکثر ارتفاع دستیابی که اجزای آن تمرینات پلیومتریک همراه با مقاومت فزاینده میباشد.
پرش عمودی ارتفاع:
تعریف مفهومی:
یکی از مهارتهای مهم ورزشی است و به عنوان دستیابی به حداکثر فاصله عمودی در پرش عمودی ارتفاع توصیف میشود (12).
تعریف عملیاتی:
دستیابی به حداکثر فاصله عمودی که در این تحقیق به عنوان پرش عمودی مخالف توصیف میشود.
تغییرپذیری:
اختلاف ویژگیهای یک تکرار نسبت به تکرارهای بعدی، تغییرپذیری گفته میشود (33). در این مطالعه منظور از تغییرپذیری، تغییرات در پارامترهای کینماتیکی (سرعت زاویهای مفاصل اندام تحتانی)، کینتیکی (پارامترهای نیروی عکس العمل زمین) و الکترومایوگرافی (فعالیت الکتریکی عضلات) به دنبال تمرین و تا رسیدن به اجرای کامل مهارت میباشد.
پایداری دینامیک موضعی:
پایداری دینامیک موضعی به عنوان رفتار سیستم در پاسخ به اغتشاشات بسیار کوچک توصیف میشود (21). در این مطالعه منظور از پایداری دینامیک موضعی، بررسی پایداری دینامیک موضعی پارامترهای کینماتیکی (موقعیت زاویه ای مفاصل ران و زانو)، الکترومایوگرافی (فعالیت الکتریکی عضلات منتخب اندام تحتانی) و نیروی عکسالعمل عمودی حین اجرای پرش عمودی ارتفاع با استفاده از روش غیرخطی بالاترین نمای لیاپانوف میباشد.
پارامترهای بیومکانیکی منتخب:
بیومکانیک شاخهای از علم مکانیک است که به بررسی نیروهای داخلی و خارجی وارد بر بدن انسان میپردازد و حرکت انسان را توصیف، آنالیز و ارزیابی میکند (34). در این تحقیق پارامترهای بیومکانیکی منتخب شامل پارامترهای کینماتیکی، کینتیکی و عملکرد عضلانی میباشد که به ترتیب با استفاده از دوربین، دستگاه صفحه نیرو و الکترومایوگرافی اندازهگیری میشود.
مردان جوان فعال:
در این مطالعه منظور از مردان جوان فعال، دانشجویان رشته تربیتبدنی میباشد که حداقل سه جلسه در هفته فعالیت بدنی دارند.
. Variability
. Discrete Parameters
. Nonlinear Dynamics
. Attractor
. Discrete Methods
. Continuous Methods
. Ensemble Curve
. Lyapunov Exponent
. Approximate Entropy
. Correlation Dimension
. Surrogation
. Time Series
. State Space
فرم در حال بارگذاری ...