وبلاگ

ل زانو، بزرگترین و پیچیده­ترین مفصل انسان است که برای حرکت و ثبات طراحی شده است. با اینکه این مفصل، یک مفصل لولایی محسوب می­شود، اما در سه صفحه حرکت دارد.(همان منبع، 250) مفصل زانو همراه با مفصل ران و مچ پا، بدن را در وضیعت ایستاده حمایت کرده و به عنوان واحد عملکردی اندام تحتانی در هنگام فعالیتهایی همچون راه رفتن و دویدن به حساب می­آید.( Pearle & Etal, 2005, 353) با توجه به نقش زانو در فعالیت­های عملکردی، وجود ثبات مطلوب در این مفصل کاملاً بدیهی و ضروری می­باشد و موفقیت ورزشکار وابسته به توانایی او در دویدن، پریدن و تغییر جهت دادن با نرخ و سرعت بالا، مطابق با تغییراتی که در محیط اتفاق می­افتد می­باشد.(Williams & Etal, 2001, 545)

 

 

ایجاد نقشهای ثبات و حرکت زانو به ساختار و عملکردش بر می­گردد.(Libid, 385) این در حالی است که مفصل زانو چون از یک طرف در بین دو اهرم بلند بدن( استخوان های فمور و تیبیا) قرار گرفته و از طرف دیگر توسط لیگامنت­ها و عضلات بسیاری احاطه شده است.(Libid, 367) این ساختار پیچیده برای به وجود آوردن اثر متقابل بین نقشهای حرکتی و ثباتی مفصل ضروری است.(Libid, 387) وجود این خصوصیات در زانو باعث می­شود همواره با نیروها و گشتاورهای بسیار شدیدی مواجه باشد. تأمین ثبات مفصل در طی چنین فعالیتها و شرایطی، به عنوان “ثبات دینامیک و عملکردی” زانو تعبیر شده و عبارت است از توانایی حفظ ثبات در مفصل زانو در مواجه با تغییرات سریع نیروهایی که در زمان فعالیت بر این مفصل اعمال می­شود.(Libid, 546، Griffin & Etal, 2005, 149) و در اکثر موارد، ترکیب و ادغام عضلات خم­کننده و باز­کننده­ی مفصل زانو با لیگامنت­های قوی آن موجب استحکام خوب و مؤثر مفصل زانو می­شود.(همان منبع، 249)

 

 

حال به بررسی این ثبات عملکردی زانو می­پردازیم، به ترکیبی از نیروهای استاتیک و دینامیک که در این ثبات مشارکت دارند می­رسیم(Libid, 142) در واقع ثبات عملکردی مفصل حاصل مقاومت غیر­فعال لیگامنت­ها، طرح هندسی (ژئومتری) مفصل، عضلات­ فعال و نیروهای فشاری وارد بر استخوانهاست.(Jacobs, 2005, 205) که در توضیح آن می­توان بیان کرد لیگامنت­های اطراف زانو به صورتی غیر­فعال از مفصل حمایت می­کنند زیرا فقط در اثر کشش متحمل بار(فشار) می­شود و موجب فراهم کردن ثبات و پایداری استاتیکی(ایستا) مفصل زانو می­شود، در حالیکه عضلات، فعالانه از مفصل محافظت می­کنند و بار تنش بر آنها تحمیل می­شود که این به خودی­خود باعث ثبات و پایداری دینامیکی زانو می­شود.(Majewski & Etal, 2006, 185)

 

 

2-3 ثبات عملکردی زانو و عوامل مؤثر آن

 

 

ثبات غیر فعال زانو از سوی چهار لیگامنت که شامل دو لیگامنت جانبی و دو لیگامنت صلیبی تأمین می­شود که اینها از مفصل فمور-تیبیا(ران-درشت­نی) محافظت می­کنند. این لیگامنت­ها به حفظ وضعیت نسبی درشت نی و ران(تیبیا و فمور) کمک می­کنند، به گونه­ای که سطح تماس آنها در زمان و مکان مناسب حفظ شود.(Libid, 187)

 

 

دو لیگامنت خارجی که در دو طرف مفصل زانو قرار دارند، عبارتند از:

 

 

1. لیگامنت جانبی داخلی(MCL)

 

1. لیگامنت جانبی خارجی(LCL)

 

لیگامنت­های صلیبی که در درون مفصل، در فضای بین دو لقمه قرار دارند، عباتند از:

 

 

1. لیگامنت صلیبی قدامی(ACL)

 

1. لیگامنت صلیبی خلفی(PCL).(ه)

 

چگونگی به کارگیری فیبرها در هر کدام از این لیگامنت­ها بسته به زاویه و صفحه­ای که در آن، مفصل زانو تحت بار قرار می­گیرد، متفاوت می­باشد و در اکثر موارد چندین لیگامنت به صورت همکار در تأمین ثبات مفصل زانو شرکت دارند، اما با توجه به شرایط یکی از آنها بیشترین مقاومت را در یک راستا تحمل می­کند. (Libid, 546، Bulter & Etal, 1980, 260، Kirkendall & Etal, 2003, 65) مثلاً لیگامنت صلیبی قدامی 85% مقاومت پسیو در مقابل جابه­جایی قدامی تیبیا بر روی فمور را تحمل می­کند. (Libid, 189)

 

 

2-4 لیگامنت متقاطع قدامی

 

 

لیگامنت متقاطع قدامی و لیگامنت متقاطع خلفی از لیگامنت­های خیلی مهم مفصل زانو هستند که از یک طرف به استخوان فمور و از طرف دیگر به استخوان تیبیا متصلند و به صورت متقاطع (ضربدری) از بخش داخلی مفصل زانو عبور می­کنند.(Libid, 251)

 

 

1. Anterior Cruciate Ligament(ACL)

 

1. Transportal Technique(TP)

 

1. Transtibial Technique(TT)

 

1. Functional test(Cross hop)

 

1. International Knee Document Committee(IKDC)

 

1. Medial Collateral Ligament(MCL)

 

1. Lateral Collateral Ligament(LCL)

 

1. Anterior Cruciate Ligament(ACL)

 

1. Posterior Cruciate Ligament(PCL)